چکیده
پژوهش حاضر به منظور مطالعه رابطه هوش اخلاقی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر دلفان، (در سال تحصیلی 94-1393) انجام گرفته است. در این پژوهش تاثیر هوش اخلاقی و ابعاد آن شامل درستکاری، مسئولیت پذیری، دلسوزی و بخشش و همچنین وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دانش آموزان بر پیشرفت تحصیلی آنان مورد بررسی قرار گرفته است. برای انتخاب گروه نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای تعداد 326 نفر انتخاب شدند. ابزار سنجش هوش اخلاقی در این پژوهش، پرسشنامه 40 سوالی هوش اخلاقی لنیک و کیل (2005) و برای سنجش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، معدل کل یا میانگین نمرات دروس آنها در سال قبل استفاده شده است و علاوه بر آن برای سنجش وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی دانش آموزان از پرسشنامه محقق ساخته 12 سوالی استفاده شده است. پایایی پرسشنامه هوش اخلاقی به وسیله آلفای کرونباخ محاسبه گردید که مقدار آن (87/0) بود. همچنین پایایی پرسش نامه وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به وسیله (test-retest) اندازه گیری شد، مقدار آن (947/0) بود. روایی ابزارها به وسیله روایی صوری بررسی شدند. سپس داده ها به وسیله آزمون همبستگی و تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتایج حاصل از تجزیه داده ها نشان داده اند:1- بین هوش اخلاقی و پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (838/0= r). 2- بین درستکاری و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد (770/0= r). 3- بین مسئولیت پذیری و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد (707/0= r). 4- بین دلسوزی و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد (659/0= r). 5- بین بخشش و پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد (783/0= r). 6- نتایج به دست آمده از آزمون همبستگی برای وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نشان داد که تنها بین میزان تحصیلات پدر، میزان تحصیلات مادر، میزان درآمد خانواده و استفاده از کامپیوتر با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد و بین استفاده از شبکه های خارجی و پیشرفت تحصیلی رابطه منفی و معناداری وجود دارد. همچنین بین تعداد فرزندان خانواده، استفاده از کلاس های غیردرسی، استفاده از شبکه تلویزیون داخلی رابطه معناداری مشاهده نشد.
