چکیده
طرح هدفمندی یارانه ها یکی از اتفاقات اقتصادی مهم درتاریخ ایران است که نتایج اجتماعی، فرهنگی و سیاسی متعددی درپی دارد. در سالهای اخیر، شکل جدیدی ازتوزیع یارانه ها و این بار به صورت پرداخت نقدی اجراشده که قبل و بعد از اجرای آن، نگرشها و نظریات متعددی پیرامون نتایج آن ابراز شده است.
این تحقیق با استفاده از روش پیمایشی به «بررسی مقایسه ای نگرش شهرنشینان و روستانشینان شهرستان رضوانشهردر مورد هدفمندی یارانه ها» میپردازد. هدف کلّی از انجام این تحقیق؛ بررسی مقایسه ای نگرش شهرنشینان و روستانشینان شهرستان رضوانشهردر مورد هدفمندی یارانه ها و اهداف فرعی شامل؛ بررسی رابطه بین 1- جنسیت 2- سن 3- وضعیت تاهل 4- سطح تحصیلات 5- طبقه اجتماعی- اقتصادی و 6- نوع نگرش سیاسی با هدفمندی یارانه ها بوده است. دراین راستا با مراجعه به مبانی نظری؛ نگرش به هدفمندی یارانه ها، متغیروابسته تحقیق و 1- جنسیت (برگرفته ازنظریات هومنز و بلاو)2- سن(برگرفته ازنظریات بلاو و امرسون) 3- وضعیت تاهل(برگرفته ازنظریات بلاو) 4- سطح تحصیلات(برگرفته ازنظریات هومنز، بلاو و امرسون) 5- طبقه اجتماعی- اقتصادی(برگرفته ازنظریات هومنز، بلاو و امرسون) و 6- نوع نگرش سیاسی (برگرفته ازنظریه های بلاو و امرسون) متغیرهای مستقل تحقیق هستند. تحقیق حاضر در دو بخش نظری و عملی انجام شده است. در بخش نظری؛ اطلاعات لازم با استفاده از روش کتابخانهای و اسنادی و در بخش عملی؛ به شیوه پیمایشی، اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه از نمونه ای135 نفری از جامعه آماری (شهرنشینان و روستانشینان شهرستان رضوانشهر) که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه شده، جمعآوری شدهاند. طبق یافته های تحقیق و با استفاده از آزمون ضرایب همبستگی لاندا، اسپیرمن و آزمونهای سنجش تفاوتt ؛ بین 1- جنسیت 2- سن 3- وضعیت تاهل 4- سطح تحصیلات 5- طبقه اجتماعی- اقتصادی و 6- نوع نگرش سیاسی با هدفمندی یارانه ها رابطه معنی داری وجود دارد.
اهمیت و ضرورت تحقیق:
یارانه‌ها یکی از ابزارهای مهم حمایتی دولت‌ها هستند که برای حمایت از مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان و صادر کنندگان پرداخت می‌شوند. یارانه به عنوان کمک‌‌های دولت تلقی می‌شوند که اولاً به مصرف‌کنندگان اجازه می‌دهد کالاها و خدمات را در قیمت‌های پائین‌تر از قیمت‌های بازار خریداری کنند و ثانیاً درآمدهای تولیدکنندگان را در مقایسه با حالت بدون مداخله، افزایش می‌دهد.
باید توجه داشت که صرف پرداخت یارانه ضامن دستیابی به رفاه اجتماعی بالاتر نیست. تنها هنگامی می‌توان نسبت به اثربخشی یارانه‌ها در اقتصاد اطمینان یافت، که این ابزار حمایتی، به نحو هدفمند مورد استفاده قرار گرفته باشد. در حقیقت، هدفمند سازی یارانه‌ها ـ به وی‍ژه یارانه انرژی ـ مسیری است که لاجرم کشور باید در آن گام بردارد و هر چه این حرکت به تأخیر افتد، عوارض و هزینه‌های آن بیشتر خواهد بود.
در نظام فعلی پرداخت یارانه، اگر چه مبلغ هنگفتی به صورت مستقیم و غیرمستقیم در اختیار مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان قرار می‌گیرد و از این طریق زمینه‌های افزایش رفاه اقتصادی و توان رقابت‌پذیری اقتصادی فراهم می‌آید، همچنان مشکلاتی در عملکرد وجود دارد که مانع از تحــقق کامل اهداف این نظام می‌باشد.در شرایط فعلی منابع ارزشمند کشور به صورت روزمره مصرف می شود، در صورتی که این منابع باید صرف طرح های اشتغالزا، بهبود محیط زیست و پیشرفت اقتصاد و کشاورزی شود.
موضوع ازآن جهت مهم می نمایدکه نظریات وتگرش هامتفاوت بوده واین طرح مخالفان وموافقان زیادی هم درسطح کارشناسان وهم شهروندان عادی دارد، بنابراین انجام این پژوش وپژوهش های مشابه، ضمن ارائه مبانی نظری،باجمع آوری نظریات شهروندان، می تواندکمک شایانی به مجریان طرح نماید.
3-1- اهداف پژوهش:
هدف کلی:
- بررسی مقایسه ای نگرش شهرنشینان وروستانشینان شهرستان رضوانشهردرمورد هدفمندی یارانه ها
اهداف جزئی:
- بررسی رابطه بین جنسیت ونحوه نگرش به هدفمندی یارانه ها
- بررسی رابطه بین سن ونحوه نگرش به هدفمندی یارانه ها
- بررسی رابطه بین تاهل ونحوه نگرش به هدفمندی یارانه ها
- بررسی رابطه بین سطح تحصیلات ونحوه نگرش به هدفمندی یارانه ها
- بررسی رابطه بین طبقه اجتماعی- اقتصادی ونحوه نگرش به هدفمندی یارانه ها
- بررسی رابطه بین نگرش سیاسی ونحوه نگرش به هدفمندی یارانه ها
