چکیده
آب یکی از معدود منابع طبیعی است که بدون آن زندگی ممکن نیست. توزیع آب در سرتاسر دنیا بر حسب موقعیت، فصل و کیفیت متفاوت است. بدین دلیل، احداث سدها بر روی رودخانه ها و در نتیجه ایجاد مخازنی برای ذخیره و حتی مصرف آب ضروری است. تاکنون سدهای بزرگ زیادی در سرتاسر دنیا ساخته شده است که امکان استفاده منطقه ای از مقدار مشخصی از آب را فراهم می آورد، مهم ترین منبع آب برای زندگی و فعالیت بشر هستند. سدها به همراه سازه های هیدرولیکی مربوطه علاوه بر موارد فوق به علت هزینه اجرایی بالای آن ها کم و بیش سازه های مهندسی پیچیده ای هستند؛ بنابراین چنانچه به هر دلیل حجم اولیه مخزن رو به کاهش نهد، طرح توجیهی ساخت سد را تحت الشعاع قرار خواهد داد، چرا که عمر مفید سد کاهش می یابد. در حالتی که سدی در مسیر یک رودخانه حامل رسوب احداث می شود، به دلیل افزایش سطح جریان و در نتیجه کاهش سرعت جریان، به جا ماندن تمامی یا بخشی از رسوب در مخزن غیرقابل اجتناب است؛ بنابراین اطلاع از حجم رسوب و چگونگی توزیع آن در مخزن سد، می تواند بر طول عمر مفید سد و طراحی سازه های آبگیر، تاثیرگذار باشد.
از بین رفتن ظرفیت مخزن به وسیله رسوبات به تدریج، اثرات مختلفی بر بخش های گوناگون مخزن گذاشته و سبب تغییرات نامطلوب در حقابه هایی می شود که در بدو امر مورد توافق قرار گرفته اند؛ که این نیز به نوبه خود عواقب اقتصادی و قانونی خاص خود را در بر خواهد داشت.
هدف از این تحقیق مدل سازی و تخمین میزان رسوب معلق با استفاده از فرمول های تجربی موجود و همچنین روش های جدید موسوم به جعبه سیاه می باشد. به جهت تخمین میزان رسوب از دبی مربوط به رودخانه زاینده رود در ایستگاه اسکندری که یکی از ایستگاه های اندازه گیری های هیدرولوژیکی می باشد، استفاده شده است. بدین منظور از دبی آب به عنوان ورودی و دبی رسوب به عنوان خروجی استفاده شده است. در نهایت بعد از مدل سازی با استفاده از شبکه های عصبی و رابطه انیشتین و منحنی سنجه رسوب به این نتیجه رسیدیم که به جهت تخمین میزان رسوب می توان به شبکه های عصبی اعتماد بیشتری داشت.
